Σύνταξη/επιμέλεια από τον  Δημήτρη  Αλεξόπουλο

Βεβαρημένοι με βαρέα μέταλλα και νιτρικά, είναι οι ποταμοί της βόρειας Ελλάδας, Έβρος και Αξιός, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ρύπανσης για τους ποταμούς Λούρο, Καλαμά, Πηνειό και Ασωπό. Την επιδείνωση του προβλήματος της ρύπανσης των ποταμών (απόβλητα, φυτοφάρμακα, κτηνοτροφικές δραστηριότητες), επιδεινώνουν η ανομβρία, και η ξηρασία. Σε επικίνδυνη κατάσταση, όσον αφορά τη ρύπανση των υδάτων, βρίσκονται και οι ποταμοί Νέστος, και Αλιάκμονας όπως προκύπτει από μελέτη που πραγματοποίησαν φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

«Πληγές» η βιομηχανία και οι καλλιέργειες στη Βόρεια Ελλάδα

Πρόσφατα δόθηκαν στη δημοσιότητα οι εργαστηριακές εξετάσεις από τη τελευταία μεγάλη οικολογική καταστροφή που σημειώθηκε στον Πηνειό ποταμό, όπου έδειξαν υψηλές συγκεντρώσεις φωσφορικών (της τάξης 2 mg1). Υψηλό οργανικό φορτίο από δείγματα που προέρχονται από σημείο του ποταμού το οποίο έχει υποστεί ρύπανση από οργανικά απόβλητα (πιθανόν τυρόγαλο από τις πολλές γαλακτοβιομηχανίες που βρίσκονται κατά μήκος του Πηνειού) και υπολείμματα οργανοφωσφορικών φυτοφαρμάκων.

Ο Πηνειός είναι ο τρίτος ποταμός της χώρας με 205 χιλιόμετρα μήκος. Σημαντική πάντως πηγή μόλυνσης των νερών του Πηνειού και της ευρύτερης περιοχής αποτελούν και οι χιλιάδες απορροφητικοί βόθροι που είναι διάσπαρτοι σε μικρούς οικισμούς και χωριά. Ένας άλλος παράγοντας ρύπανσης των νερών είναι οι πολλές ανεξέλεγκτες χωματερές που εξακολουθούν να λειτουργούν στην ευρύτερη περιοχή. Πολλές από αυτές βρίσκονται κοντά στον Πηνειό και τους παραποτάμους του.

Ο ποταμός Αξιός/Βαρδάρης, μήκους 380 χλμ., από τα οποία τα 74 βρίσκονται στην Ελλάδα, πηγάζει από το όρος Σκάδρο (Σαρ) στην ΠΓΔΜ και εκβάλλει στο Θερμαϊκό Κόλπο, σχηματίζοντας δέλτα συνολικού εμβαδού 22.000 στρεμμάτων, που μαζί με τις εκβολές του Λουδία, του Αλιάκμονα και τις Αλυκές Κίτρους, αποτελούν υγρότοπο διεθνούς σημασίας που προστατεύεται από τη συνθήκη Ραμσάρ.

Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες ο ποταμός αυτός ρυπαίνεται από χημικά απόβλητα εργοστασίων κυρίως στις περιοχές Gostivar και Tetοvo και δέχεται ανεξέλεγκτα τα αστικά λύματα της πόλης των Σκοπίων και άλλων περίπου 12 μικρότερων.

Υπάρχουν ακόμη και παραπόταμοι του Αξιού/Βαρδάρη που έρχονται από το Prilep και τη Bitola (Μοναστήρι) φέρνοντας ρύπανση με διάφορες επικίνδυνες ουσίες, οξέα, ενώσεις χρωμίου κ.ά. από βυρσοδεψεία, αλλά και από σφαγεία, χοιροστάσια κ.λπ. Στο Veles υπάρχουν δύο εργοστάσια μολύβδου και ψευδαργύρου και εργοστάσιο φωσφορικών λιπασμάτων με επανειλημμένες διαρροές υδροφθορικού οξέος, που φθάνουν μέχρι το Θερμαϊκό Κόλπο.

Τεράστια οικολογική καταστροφή έχει σημειωθείι και στον ποταμό Λούρο, από βιομηχανίες, ιχθυοτροφεία και σφαγεία, ακόμα και μετά τους ελέγχους από τους επιθεωρητές του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ο Λούρος παρουσιάζει υψηλές συγκεντρώσεις υγρών αποβλήτων και έχει έντονη δυσοσμία σε αρκετές περιοχές, κυρίως στους νομούς Άρτας και Πρέβεζας.

Η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, εντομοκτόνων, λιπασμάτων που γίνεται από τους αγρότες, δημιουργεί τεράστιο πλήγμα στο οικοσύστημα της περιοχής. Ο ποταμός περνάει μέσα από χωράφια, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ελεγχθεί η πηγή τους σε σχέση με τα αστικά και τα βιομηχανικά λύματα. Πέστροφες και καραβίδες που υπήρχαν άλλοτε στο ποταμό, σήμερα έχουν εξαφανιστεί λόγω της ρύπανσης.

Ο Έβρος, καταγράφεται ως ο πιο μολυσμένος διασυνοριακός ποταμός από βυρσοδεψεία. Επιβαρύνεται τόσο από τον ποταμό Εργίνη στο τουρκικό έδαφος, στου οποίου την όχθη λειτουργούν βυρσοδεψεία, όσο και από το βουλγαρικό κομμάτι του Άρδα, όπου λειτουργούν βιομηχανίες. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στο Νέστο, που πηγάζει από τη Βουλγαρία και έχει μετατραπεί σε χωματερή των βουλγαρικών πόλεων.

Για τον ποταμό Ασωπό ήδη έχει παρθεί σειρά μέτρων από το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Προωθείται έκδοση ΚΥΑ με την οποία θεσπίζονται αυστηρά “Περιβαλλοντικά Ποιοτικά Πρότυπα στον ποταμό Ασωπό και ανάλογες Οριακές Τιμές εκπομπών υγρών βιομηχανικών αποβλήτων”. Το στάδιο υλοποίησης της πρώτης δέσμης μέτρων για τον πολύπαθο Ασωπό και την ευρύτερη περιοχή ανέφερε τη Δευτέρα 19 Απριλίου, σε συνέντευξη Τύπου η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη. Η υπουργός δεσμεύτηκε ότι “θα εφαρμοσθεί η νομοθεσία για την Περιβαλλοντική Ευθύνη, βάσει της οποίας ο ρυπαίνων θα πληρώσει το κόστος αυτών των μέτρων”.

Ο Ασωπός ποταμός στο ύψος των Οινοφύτων δέχεται μεγάλες ποσότητες επικίνδυνων υγρών αποβλήτων από κάποιες βιομηχανίες της περιοχής που δρουν ανεξέλεγκτα εδώ και δεκαετίες. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι να μολύνεται καθημερινά το ποτάμι, ο υδροφόρος ορίζοντας της ευρύτερης περιοχής και ο Νότιος Ευβοϊκός Κόλπος.

Από:ert.gr