Γνωριμία με ένα φυτό: Ενα μήλο την ημέρα…

Γνωριμία με ένα φυτό: Ενα μήλο την ημέρα…

Νόστιμα και θρεπτικά, αλλά συχνά πρωταθλητές στα φυτοφάρμακα

Tου ΗΛΙΑ ΚΑΝΤΑΡΟΥ

Iσως είναι το φρούτο που κουβαλάει διαχρονικά μαζί του τους περισσότερους συμβολισμούς. Μήλο ήταν ο απαγορευμένος καρπός των πρωτόπλαστων, μήλα ήταν το δώρο της Μητέρας Γης στην Ηρα όταν παντρεύτηκε τον Δία, μήλα έτρωγε το νεόνυμφο ζευγάρι στην αρχαία Αθήνα την πρώτη νύχτα του γάμου, κ.λπ. Σύμβολο γονιμότητας, μακροζωίας και αποκρυφισμού, με καταγωγή κατά πάσα πιθανότητα από τις νότιες περιοχές του Καυκάσου, το φρούτο αυτό παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διατροφή μας.

Σήμερα, ανά τον κόσμο καλλιεργούνται περισσότερες από 7.000 ποικιλίες μηλιάς με τις Κίνα, ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία και Ιταλία να συναγωνίζονται για την πρωτιά στην παραγωγή. Οσον αφορά τη χώρα μας, τα μήλα είναι η τρίτη σημαντικότερη δεντροκομική καλλιέργεια -κυρίως στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές- μετά τα εσπεριδοειδή και τα ροδάκινα. Συγκεκριμένα, η Μακεδονία (Ημαθία, Πέλλα, Κοζάνη, Καστοριά, Φλώρινα, κ.λπ.) είναι παραδοσιακά η πρώτη σε παραγωγή, με τη Θεσσαλία (Μαγνησία και Λάρισα), την Πελοπόννησο (Αρκαδία) και τη Στερεά Ελλάδα (Φθιώτιδα) να ακολουθούν. Οσο για τις ποικιλίες, από τις πιο διαδεδομένες είναι τα μήλα της ομάδας Red Delicious (κόκκινα μήλα) και ακολουθούν τα Golden Delicious (κίτρινα μήλα) και τα Granny Smith (τα πράσινα ξινά μήλα). Σε μικρότερες εκτάσεις καλλιεργούνται επίσης τα Gala, τα Jonagold κ.λπ. καθώς και οι γηγενείς ποικιλίες Delicious, Πιλαφά και Φιρίκια. Δυστυχώς, από τις δεκάδες εγχώριες ποικιλίες που διασώζονταν μέχρι τη δεκαετία του ’60, μόνο τα Πιλαφά και τα Φιρίκια αντιστέκονται ακόμη στη λαίλαπα της ομοιομορφίας αλλά και της καλύτερης στρεμματικής απόδοσης που υπόσχονται ξενόφερτες ποικιλίες όπως, για παράδειγμα, οι αμερικανικές. Αυτό δυστυχώς έχει ως αποτέλεσμα κάποιες γηγενείς να συναντώνται πλέον μόνο σε απειροελάχιστους κήπους ανά την Ελλάδα, καθιστώντας έτσι τη διατήρησή τους -χωρίς κρατική παρέμβαση- εξαιρετικά αμφίβολη.

Απαιτητική καλλιέργεια

Οι ανάγκες της σε ψεκασμούς, λόγω των πολλών εχθρών και των ασθενειών που την προσβάλλουν, την καθιστούν μία από τις πιο απαιτητικές καλλιέργειες. Αυτό που κάνει όμως τη διαφορά είναι η επιλογή των κατάλληλων σκευασμάτων (οικολογικών ή και με μικρότερη υπολειμματικότητα) και η τήρηση των χρονικών περιορισμών από τον τελευταίο ψεκασμό μέχρι τη συγκομιδή. Δεν είναι άλλωστε λίγες οι φορές που σε εργαστηριακές αναλύσεις τα μήλα έχουν βγει πρωταθλητές σε υπολείμματα φαρμάκων. Γι’ αυτό και η προτίμηση του καταναλωτή θα πρέπει αρχικά να στρέφεται στα μήλα βιολογικής καλλιέργειας -παρότι μερικές φορές μπορεί να υστερούν σε μέγεθος, αλλά όχι και σε ποιότητα – ή στα μήλα ολοκληρωμένης διαχείρισης. Αλλά και τα εισαγόμενα ενίοτε μπορεί να κρύβουν εκπλήξεις, ιδιαίτερα όταν προέρχονται από τρίτες χώρες των οποίων η νομοθεσία για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων δεν είναι εναρμονισμένη με αυτήν της Ε.Ε. Σε κάθε περίπτωση όμως, πρέπει να προτιμώνται τα εγχώρια, μια και τα εισαγόμενα για να αντέξουν τους μεγάλους χρόνους μεταφοράς και συντήρησης «κερώνονται», επικαλύπτονται δηλαδή επιφανειακά με ουσίες που περιέχουν και φυτοπροστατευτικά προϊόντα, έτσι ώστε να βοηθήσουν στη μακρά συντήρησή τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις καλό θα είναι ο καταναλωτής να καθαρίζει τη φλούδα τους πριν τα καταναλώσει.

Πολλές επιλογές

Ανάλογα με την εποχή ωρίμασής τους οι ποικιλίες της μηλιάς μπορούν να καταταχθούν σε πρώιμες ή καλοκαιρινές ποικιλίες (Οζαρκ Γκολντ, Πρίμα, Μοντιάλ Γκαλά, Ρουαγιάλ Γκαλά, κ.λπ.), κανονικής ωρίμασης (από τον Σεπτέμβριο ώς τις αρχές Οκτωβρίου) και σε όψιμες που ωριμάζουν από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου ώς τις αρχές Νοεμβρίου. Μετά τη συλλογή τους τα μήλα φυλάσσονται για αρκετούς μήνες στα επαγγελματικά ψυγεία (σε θερμοκρασία κοντά στους 0° C και υγρασία κοντά στο 90%) όπου συντηρούνται μέχρι τη διακίνησή τους στις αγορές. Αν αποθηκευτούν όμως στον ίδιο χώρο με άλλα φρούτα, μπορεί να επηρεάσουν αισθητά τους χρόνους συντήρησης των άλλων φρούτων, λόγω της έκλυσης κατά την ωρίμασή τους αιθυλενίου.

Ο βασιλιάς των φρούτων

Πλούσιο σε βιταμίνες και μεταλλικά άλατα, το μήλο ξεχωρίζει για την υψηλή διατροφική του αξία. Η βιταμίνη C, τα ιχνοστοιχεία, οι φυτικές ίνες και το κάλιο που περιέχει βοηθούν στην αποτοξίνωση του οργανισμού και ρυθμίζουν τη λειτουργία του πεπτικού μας συστήματος. Επίσης, το μήλο προτιμάται για την αντιγηραντική, αγχολυτική και αντιπυρετική ιδιότητα ενώ, λόγω των χαμηλών θερμίδων του (μόλις 57 kcal / 100 γρ.), είναι ιδανικό για δίαιτες.

Kathimerini

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.