Τρίτη 11-10-2011
Οι συνταξιούχοι της Γραβιάς, ευπρεπείς, αποτελεσματικοί στην καρτερία τους, στη δική τους μικρή Βουλή, στο καφενείο απέναντι στο Ηρώον του Οδυσσέα Ανδρούτσου, τόσο κοντά, τόσο μακριά από την Αθήνα… (φωτο ΕΛΜΠΙ, 8/10/2011)
Tης Eλενης Mπιστικα
«Στα όρη στα βουνά», λέει ο απλός άνθρωπος όταν ακούσει κάτι κακό για μια αρρώστια κάποιου. Μακριά στέλνει το ξόρκι, όσο γίνεται πιο μακριά το κακό άκουσμα. Ηταν αρκετό όμως ένα ήσυχο Σαββατοκύριακο στη σκιά των πυκνών ελατόφρυδων της Γκιώνας για να μας κάνει να δυσπιστήσουμε για το ορθόν της λαϊκής σοφίας. Εκεί, στις κατάφυτες πλαγιές, σε κάθε τόνο του πράσινου, από το χλωροκίτρινο του αμπελιού στα ριζά, το ασημόγκριζο της ελιάς, το φωτεινό πράσινο της καστανιάς και της καρυδιάς, με τα κλαδιά τους φορτωμένα ήδη από καρπό, εκεί μόνον υπάρχει η γαλήνη. Και από αυτή, παιδί της γαλήνης, η υπομονή, η εγκαρτέρηση, η αναμονή, η ηρεμία της σιωπής. Στα δικά τους βαθύσκιωτα μονοπάτια ώς τις απάτητες βουνοκορφές που κοιμούνται και ξυπνούν αγκαλιά με τα σύννεφα περπάτησε η Ιστορία της Ελλάδας, πολέμησε, νίκησε.
Στη Γραβιά, κάναμε μια στάση για προσκύνημα στο Ηρώον του Οδυσσέα Ανδρούτσου, για τη Μάχη της 8ης Μαΐου 1821 στο Χάνι της Γραβιάς. Από τον τόπο που βάφτηκε με αίμα έχουν μείνει μόνον μερικές πέτρες. Απέναντι έχει κτισθεί, σε αναπαράσταση, για τουριστικούς λόγους, το Χάνι της Γραβιάς. Ηταν κλειστό το απόγευμα, μας αποζημίωσε το καλλιμάρμαρο μνημείο, με την προτομή του Οδυσσέα Ανδρούτσου, με τους στίχους του Παλαμά στην πλάκα: «Θρέμμα του Ανδρούτσου πρέπει σου / της δόξας το στεφάνι / Ναό της Νίκης έχτισες / με της Γραβιάς το Χάνι», σκαλισμένους στο μάρμαρο, το 1930. Το ρολόγι του επιβλητικού ναού του Αγίου Αθανασίου χτύπησε ώρα απογεύματος. Στο καφενείο, μια συντροφιά σαν ημικύκλιο, σαν Χορός Γερόντων, γύρω από το σιδερένιο τραπεζάκι, φορτωμένο με καφέδες και νερά σιγανοκουβέντιαζε. Ολοι τους συνταξιούχοι, που γεννήθηκαν και δούλεψαν, υπάλληλοι, όπως ο ταχυδρόμος, τεχνίτες, αγρότες, μικροέμποροι. Γεννηθέντες το 1924 ο μεγαλύτερος, το 1926, το 1928, το 1933 ο μικρότερος, περνούσαν ένα ακόμα απόγευμα κερδισμένο ύστερα από 40 και 50 χρόνια δουλειάς. Τα ροζιασμένα χέρια μερικών κρατούσαν μπαστούνι, σαν σκήπτρο που τους έδωσε ο χρόνος. Τα μάτια, πίσω από τα γυαλιά, σπίθιζαν ζωηρά, ο λόγος κοφτός, επιφυλακτικός για τους επισκέπτες. «Είσαστε από εφημερίδα; Εδώ πια δεν έρχονται αν και έχουμε περίπτερο που κτίστηκε γι’ αυτό, κι έχει από όλα, εκτός από εφημερίδες και περιοδικά», λέει ο εκπρόσωπος της παρέας, αυστηρά. «Μας έστελναν λίγες και χρέωναν πολλές, γι’ αυτό σταματήσαμε να παίρνουμε», διευκρινίζει, εκ μέρους όλης της Γραβιάς, ένας άλλος. «Μας λείπουν οι εφημερίδες» προσθέτει, κοιτάζοντας τους λοιπούς, ένας από τους μεγαλύτερους. «Εχετε όμως τηλεόραση…» η διερευνητική ερώτηση. «Αυτή είναι για τα εγγόνια και τις νιες», «και για όσους δεν ξέρουν ανάγνωση» πετάει άλλος. Ο ιδιοκτήτης, με τη θαυμαστή τελετουργία του γεμάτου δίσκου να ισορροπεί στο ένα χέρι, μας τρατάρει γλυκό κουταλιού «από τα δικά μου, του μαγαζιού» διευκρινίζει, «όχι του εμπορίου».
Η επιγραφή του καφενείου, θα ταίριαζε σε πρωτοσέλιδο εφημερίδας για την κατάσταση στην ύπαιθρο, για την κατάσταση της Ελλάδας. «Πριν και μετά». Ωραία ζωγραφισμένη, με γιρλάντα από λουλούδια, στυλ Μποστ, αλλά ορθογραφημένη. «Εμείς είμαστε αυτοί» πετιέται ζωηρά, γελώντας πονηρά, ο κορυφαίος του Χορού. «Πριν και μετά»… Οπως είμαστε πριν και όπως γίναμε μετά. Και η ζωή μας, πριν και μετά». Συμφώνησαν γελώντας οι ομοτράπεζοι του ξεχωριστού αυτού καφενείου. «Ολοι όσοι περνούν από δω και βλέπουν την πινακίδα, ρωτούν» γιατί αυτό το «πριν και μετά», τι θέλει να πει σχολιάζει άλλος. «Και τι τους λέτε;» «Τίποτα. Οποιος καταλάβει, κατάλαβε»… Φεύγοντας, τους χαιρετήσαμε με χειραψία, ευχαριστήσαμε για το κέρασμα και ζητήσαμε άδεια να βγάλουμε μια αναμνηστική φωτογραφία.
Δέχθηκαν με ευχαρίστηση. Βγήκε κι ο ιδιοκτήτης και στάθηκε στην πόρτα. «Για να μας θυμάστε. Αν και, καλά θα ’ταν να μας φωτογράφιζες πριν!» είπε ο πνευματώδης κι όλοι γέλασαν. Στη φωτογραφία υπάρχει όμως η ένταση της σιωπής και η εγκαρτέρηση. Αυτή που στηρίζει την Ελλάδα «Πριν και Μετά, όπως ελπίζουμε…
Υστερόγραφον: «Το 2021 – 200 χρόνια από την απελευθέρωσή μας», όπως είπε στη χθεσινή ομιλία του ο πρόεδρος της Ν.Δ. κ. Αντώνης Σαμαράς στην Εκτελεστική Γραμματεία του κόμματος (στη Συγγρού, όπως θα ’λεγε ο κ. Τατούλης) θα σταθούμε ξανά στα πόδια μας, έχοντας μέχρι τότε ξεπεράσει την κρίση οριστικά»… Στις 8 Μαΐου 2021, 200 χρόνια από τη Μάχη της Γραβιάς, η συντροφιά του καφενείου, ίσως και ο φωτογράφος, να μην μπορούν να σταθούν στα πόδια τους, κυριολεκτικώς. Αλλά θα χαρούν για την Ελλάδα όπου κι αν είναι.
www.kathimerini.gr
