Διημερίδα με τίτλο «Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία στα όρια του Δήμου Λοκρών: Το σημερινό στάδιο της αρχαιολογικής έρευνας», διοργανώνει η ΙΔ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και ο Δήμος Λοκρών στο Κωνσταντίνειο Πνευματικό Κέντρο Αταλάντης, το Σάββατο 30 Ιουνίου και την Κυριακή 1 Ιουλίου 2012, με σκοπό την προβολή και την ανάδειξή τους. Είναι η πρώτη φορά που τα αποτελέσματα των ανασκαφών στην περιοχή θα παρουσιαστούν συνολικά τόσο στην επιστημονική κοινότητα όσο και στην τοπική κοινωνία.
«Η εκδήλωση αφορά στα πολύ σπουδαία ανασκαφικά αποτελέσματα των τελευταίων 35 χρόνων, από την εποχή δηλαδή που ιδρύθηκε η ΙΔ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Πρόκειται για συστηματικές ανασκαφές, συνεργασίες με ξένες σχολές, έρευνες στα πλαίσια μεγάλων έργων, καθώς και πολλές σωστικές ανασκαφές που διεξήχθησαν σε προηγούμενες δεκαετίες όταν η οικοδομική δραστηριότητα ήταν έντονη, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα μια περιοχή σημαντική αρχαιολογικά, η οποία όμως ήταν εντελώς αδιερεύνητη μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70, να μπει στον αρχαιολογικό χάρτη της Ελλάδας», δήλωσε στο ΑΜΠΕ η προϊσταμένη της ΙΔ΄ΕΠΚΑ Μαρία-Φωτεινή Παπακωνσταντίνου.
Και συμπληρώνει: «Παρά το γεγονός ότι τα αρχαιολογικά δεδομένα της περιοχής έχουν αποτελέσει αντικείμενο πολλών διδακτορικών και μεταπτυχιακών εργασιών, μεμονωμένων δημοσιεύσεων και παρουσιάσεων σε επιστημονικά συνέδρια, δεν υπήρξε ποτέ μέχρι σήμερα μια συνολική παρουσίασή τους που να απευθύνεται τόσο στην επιστημονική κοινότητα -εφόσον οι ίδιοι οι ανασκαφείς θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους- όσο και στην τοπική κοινωνία».
Στην εκδήλωση, Έλληνες και ξένοι επιστήμονες θα μιλήσουν για έξι από τα σημαντικότερα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής, κυρίως λόγω της μεγάλης δυνατότητας ανάδειξής τους:
1. Στο Ιερό του Απόλλωνος στο Καλαπόδι, το τρίτο σε σημασία πανελλήνιο ιερό μετά τους Δελφούς και της Ολυμπίας, οι ανασκαφές διεξάγονται από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο με σημαντικότατα αποτελέσματα. Σε αντίθεση με τις έρευνες που είχαν γίνει στα ιερά πριν από ένα και πλέον αιώνα, το μνημείο έχει την τύχη να ανασκάπτεται με τις πιο σύγχρονες μεθόδους, οι οποίες δίνουν πιο αξιόπιστα αποτελέσματα.
2. Στον αρχαιολογικό χώρο του Κύνου, του επινείου του αρχαίου Οπούντου, δηλαδή της σημερινής Αταλάντης, βρίσκεται ένας πολύ σπουδαίος μυκηναϊκός οικισμός, ο οποίος δίνει στοιχεία που ανατρέπουν τις και μέχρι σήμερα παγιωμένες θεωρίες σχετικά με την προϊστορία της Κεντρικής Ελλάδας.
3. Στη Νησίδα Μήτρου, στην περιοχή της Τραγάνας Φθιώτιδας, διεξάγεται κοινή ανασκαφή της ΙΔ΄ΕΠΚΑ και της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών, μέσω του Πανεπιστημίου του Τενεσί. Εκεί έχει ανασκαφτεί ένας προϊστορικός οικισμός, με αδιάλειπτη κατοίκηση από την τελική Νεολιθική Εποχή έως την Πρωτογεωμετρική περίοδο.
4. Ο λόφος του Προσκυνά, όπου από την πλευρά της ΙΔ΄ ΕΠΚΑ είχε πραγματοποιηθεί τη δεκαετία του ΄90 ανασκαφή στο πλαίσιο του ΠΑΘΕ, έχει αποκαλυφτεί ένας οικισμός, η σημαντικότερη φάση του οποίου ανάγεται στην Πρωτοελλαδική ΙΙ περίοδο. Πρόκειται για τον μοναδικό οικισμό αυτής της περιόδου που έχει σκαφτεί σ’ αυτήν την έκταση σε ολόκληρη την Κεντρική Ελλάδα.
5. Στον ‘Αγιο Ιωάννη Θεολόγο, που ταυτίζεται με τις αρχαίες Αλές, βρίσκεται η Ακρόπολη των Αλών, την οποία είχε ανασκάψει στις αρχές του 20ού αιώνα και στη δεκαετία του ΄90 η Αμερικανική Σχολή. Ο αρχαίος οικισμός της, που έχει κατοικηθεί από την αρχαϊκή έως την παλαιοχριστιανική, ιδρύθηκε πάνω στα ερείπια ενός άλλου νεολιθικού, επίσης πολύ σημαντικού, οικισμού.
6. Στην Αταλάντη, που ταυτίζεται με τον Οπούντα, πρωτεύουσα της Οπούντιας Λοκρίδας, πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της κατασκευής του αποχετευτικού δικτύου της πόλης τη διετία 2003-2005 μεγάλης κλίμακας ανασκαφές. Κάτω από το κέντρο της σύγχρονης πόλης αποκαλύφθηκε τμήμα πολυτελούς ρωμαϊκής οικίας (villa urbana) με τοιχογραφίες και ψηφιδωτά εξαιρετικής διατήρησης. Ένα μοναδικό μνημείο της κεντρικής Ελλάδας, που δίνει μια πολύ καλή εικόνα του κέντρου του Οπούντος κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους.
