Ένα βήμα μπρος, δυο βήματα πίσω! Χωροταξικό και ανάπτυξη(;) στην Παρνασσίδα

Του Ηλία Τσίγκα

“Κερδισμένη” βγήκε η Στερεά κατά την εκτίμηση του Περιφερειάρχη Κ. Μπακογιάννη από τη συζήτηση και τη γνωμοδοτική απόφαση που λήφθηκε πριν από λίγες ημέρες για τον χωροταξικό σχεδιασμό της Στερεάς Ελλάδας την προσεχή δεκαπενταετία. Μια προσεκτικότερη ματιά, ωστόσο, σε ό,τι αφορά στη Φωκίδα μάλλον παραπέμπει στον τίτλο ενός από τα σημαντικότερα έργα του Λένιν που δανείστηκε ο τίτλος του

παρόντος άρθρου. Μερικές παρατηρήσεις πάνω στις βασικές κατευθύνσεις που προκρίνει για το μέλλον της Φωκίδας η ληφθείσα απόφαση δεν μπορεί παρά να προκαλούν σκεπτικισμό, τουλάχιστον, για το πώς αντιμετωπίζει ο δεύτερος βαθμός Αυτοδιοίκησης τις μεσομακροπρόθεσμες προοπτικές σε αυτήν περιοχή, που εδώ και χρόνια θυμίζει “το τραίνο που έβλεπε τα άλλα τραίνα να περνούν”!

Σε πρώτη φάση εκείνο που προξενεί τεράστια εντύπωση είναι η παντελής απουσία από τη διαβούλευση της Π.Ε. Φωκίδας. Η (ερζάτς…) αντιπεριφέρεια του νομού ήταν ο μόνος αυτοδιοικητικός φορέας της Στερεάς που δεν μπήκε στον κόπο να αποστείλει κάποιο σχετικό σχέδιο, γεγονός που σχολιάστηκε με άκρα θυμηδία τόσο από πολλούς αυτοδιοικητικούς και των δύο βαθμών όσο και από ΜΜΕ σε όλο το εύρος της περιφέρειας. Ίσως δεν θέλουν. Ενδεικτικά, η χωροθέτηση της μεταλλευτικής δράσης, ώστε να μην ακυρώνει επί της ουσίας τα συγκριτικά αναπτυξιακά πλεονεκτήματα της Φωκίδας, και η μη βούληση εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων για τις περιοχές Natura στον νομό, εξέχοντες και κάτι παραπάνω από ζωτικής σημασίας πόλοι δυνητικής ανάπτυξης, βρίσκονται στο “μαλακό υπογάστριο” του πλέγματος συμφερόντων που, με την συνεπή αρωγή Μπακογιάννη, θωπεύει η νυν διοικούσα την Π.Ε. Φωκίδας Αρχή. Ίσως, πάλι, δεν μπορούν. Ιδίως αν κρίνει κανείς από το ότι ούτε πρόγραμμα για την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου δε μερίμνησε, για πρώτη φορά στα χρονικά, να εκδώσει…

Από τα μείζονα στρατηγικά αναπτυξιακά θέματα της Φωκίδας κορυφαία θέση κατέχει ο Διαγώνιος Λαμία – Ιτέα / Άμφισσα – Αντίρριο – Πάτρα / Διεθνής Θαλάσσια Πύλη. Αν και η πρόνοια της Περιφέρειας ήταν να συγκαταλέγεται στους πρωτεύοντες άξονες ανάπτυξης ως διεθνούς σημασίας, η μη ύπαρξη επαρκών προτάσεων στρατηγικών ανάπτυξης, ωστόσο, το παραπέμπει στις καλένδες του “κάποτε”, την ώρα που οι συνοδευτικές και απαραίτητες περιβαλλοντικές μελέτες προχωρούν με ρυθμούς χελώνας. Και, ως γνωστόν, το κάποτε είναι πολύ κοντά στο ποτέ. Τουλάχιστον για όσους βρισκόμαστε εν ζωή! Ποιος ευθύνεται για τη μη εκπόνηση και διαμόρφωση στρατηγικών ανάπτυξης; Και γιατί;

Επίσης καίριας σημασίας είναι η προστασία των περιοχών Natura. Ως τέτοιες έχουν χαρακτηριστεί στη Φωκίδα, πέραν του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού, ο οποίος διαθέτει φορέα διαχείρισης, το παραλιακό μέτωπο, τα Βαρδούσια και η Γκιώνα. Οι τρεις τελευταίες περιοχές όχι μόνο δεν διαθέτουν φορέα διαχείρισης, αλλά ουδέποτε οι αρμόδιοι φορείς, δήμοι Δωρίδας και Δελφών και Π.Ε. Φωκίδας ασχολήθηκαν σοβαρά με την εκπόνηση των αναγκαίων διαχειριστικών σχεδίων, ώστε μετά να προκύψουν και οι φορείς διαχείρισης. Οι λόγοι προφανείς. Αν υπήρχαν φορείς διαχείρισης, θα ήταν ανάχωμα στην ασύδοτη μεταλλευτική δράση των επιφανειακών εξορύξεων και της μη αποκατάστασης, τη στιγμή που είναι αντιληπτό στους έχοντες στοιχειώδη κρίση πως τα προαναφερθέντα “φιλέτα” της φωκικής γης προορίζονται για άναρχη εγκατάσταση ανεμογεννητριών…

Μια τέτοια εξέλιξη, φυσικά, θα αναστείλει οριστικά κάθε προοπτική ανάπτυξης των στρατηγικών πλεονεκτημάτων της Φωκίδας, πρωτογενή τομέα και τουρισμού, και η εξέλιξη αυτή, στο κάπως κοντινό παρελθόν και στο εγγύς, τουλάχιστον, μέλλον, έχει ονόματα και υπογραφές για όσους… παροικούν την “Ιερουσαλήμ”. Στο πλαίσιο αυτό η σχετική μνεία στο Χωροταξικό της Περιφέρειας “Να τονιστεί η ανάγκη για ακριβή χωροθέτηση με συντεταγμένες όλων των προστατευμένων περιοχών (Δελφικό Τοπίο, Ζώνη ΝATURA, Εθνικός Δρυμός Παρνασσού κ.λπ.) ώστε να δημιουργηθεί ένα ασφαλές περιβάλλον προστασίας αλλά και ένα ασφαλές επιχειρηματικό περιβάλλον” είτε ως ευχολόγιο μπορεί να αξιολογηθεί είτε ως “στάχτη στα μάτια”!

Αμηχανία, επιπρόσθετα, αποκαλύπτει και η τελική γνωμοδοτική απόφαση αναφορικά με τη μεταλλευτική δράση. Αν και αρχικά η εισήγηση Σανιδά προέβλεπε για τον Δήμο Δελφών “ισοτιμία” χρήσεων γης και ανταγωνιστικών δράσεων (τουρισμός, πρωτογενής παραγωγή) απαγορεύοντας ρητά τις επιφανειακές εξορύξεις, η απόφαση προχώρησε ένα βήμα παραπέρα και τις επιτρέπει σε πνεύμα “κατά το ελάχιστο δυνατό και όπου δει”. Εκτός από το ότι η πρόνοια αυτή δεν μπορεί να σταθεί επιστημονικά, όπως συμπνέουν οι επαγγελματίες επιστήμονες μηχανικοί-χωροτάκτες, η ισοτιμία επί των ανταγωνιστικών δράσεων αποτελεί αλληλοακυρούμενη έκφραση, δείγμα της πρόθεσης να “συμμαζευτούν τα ασυμμάζευτα”.

Εξέλιξη που προσλαμβάνει βαθύτερη διάσταση όταν αυτές τις μέρες, και παράλληλα με την επικαιρότητα του χωροταξικού, είδε το φως της δημοσιότητας το έργο επιστημονικών φορέων “Ανάπτυξη ενός Γεω-Περιβαλλοντικού Πληροφοριακού Συστήματος για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος” σε επιμέλεια του αναπληρωτή καθηγητή Μ. Βασιλακόπουλου, που εκπονήθηκε με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για το οποίο σας ενημέρωσε το Amfissaface.

Εδραίο συμπέρασμά της το αυτονόητο για πολλούς εδώ και καιρό: Η προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τον κ. Βασιλακόπουλο, από παραγωγικές επενδύσεις αναδεικνύεται σε παράγοντα ανταγωνιστικότητας για τις επιχειρήσεις. Παράλληλα, προσθέτει ο ίδιος, η οικονομική βιωσιμότητα στηρίζεται στην δυνατότητα ανάπτυξης διαφόρων τομέων της παραγωγής και στη διασφάλιση ότι οι περιβαλλοντικές συνέπειες δεν θα προκαλούν κοινωνικό κόστος. Η Περιφέρεια της Στερεάς Ελλάδας εμφανίζει πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως πολλές βιομηχανικές, εξορυκτικές και ενεργειακές μονάδες, μη οργανωμένη οικιστική εξάπλωση, μη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, απορρόφηση υδάτινων πόρων από το λεκανοπέδιο της Αττικής.

Τέλος, το κλείσιμο κατ’ ουσίαν του ματιού, όπως με σύστημα πράττει ο Κ. Μπακογιάννης υπερ της “υγιούς επιχειρηματικότητας” του Λυμπέρη Πολυχρονόπουλου το τελευταίο έτος, αγνοεί την απόφαση της διαβούλευσης στον Δήμο Δελφών, η οποία εύλογα επέτασσε με σαφήνεια την πρόταξη του τουρισμού και της πρωτογενούς παραγωγής ως κυριαρχουσών αναπτυξιακών επιλογών στην Παρνασσίδα και την επιφύλαξη δευτερεύουσας θέσης στη μεταλλεία, τις ιχθυοκαλλιέργειες και τις ΑΠΕ. Αν μια τέτοια επιλογή αναφανδόν παράκαμψης της βούλησης της τοπικής κοινωνίας, προφανώς προς χάριν άλλων συμφερόντων και όχι της Παρνασσίδας, των κατοίκων της και των προοπτικών της, συνάδει με την “Περιφερειακή συνείδηση” που ευαγγελίζεται ο Κ. Μπακογιάννης ή εκφράζει το πνεύμα του καλλικρατικού νομοθέτη, ο πλέον αρμόδιος να το επιβεβαιώσει, εκτός των κατοίκων του δήμου, είναι ο Θανάσης Παναγιωτόπουλος…

Όπως διδάσκει η Ιστορία και ο περιοδικός κύκλος των κρίσεων, η επώδυνη οικονομική συγκυρία στην Ελλάδα, αργά ή γρήγορα, θα ξεπεραστεί. Η κρίση υποανάπτυξης στην Παρνασσίδα εν τούτοις, είναι χρόνια και, κυρίως, ενδημική. Με αποφάσεις, νοοτροπίες και, πρωτίστως, με την πάγια προαγωγή των γνωστών ολιγοπωλιακών συμφερόντων η πληθυσμιακή αποψίλωση στην περιοχή θα επιταχύνει τους γνώριμους ρυθμούς της τελευταίας εικοσαετίας επιτείνοντας το αδιέξοδο.  Με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπαχθεί κυριότατα για τους νεότερους ανθρώπους της ή όσους τουλάχιστον έχουν ακόμα απομείνει. Στην καλύτερη των περιπτώσεων…

http://amfissaface.gr/

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.