«Να αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Άμα δεν σωθεί εγώ θα φταίω».
Νίκος Καζαντζάκης, «Ασκητική»
Τα ψέματα τελείωσαν. Κανείς δεν μπορεί πια να κερδίζει βασανίζοντας τον πλανήτη Γη. Όλοι μαζί οφείλουμε να τον περιθάλψουμε και να θεραπεύσουμε τις άπειρες πληγές που ανοίξαμε επί χρόνια στο «σώμα» του… όντας άσχημα μεθυσμένοι. Ο ήλιος, το νερό, το χώμα, ο αέρας, τα ζώα, είναι… πρέπει να είναι σύμμαχοι και όχι εχθροί […]
Ο «Homo Repandous» πρέπει να πάψει να τα σημαδεύει με τα αδύναμα όπλα του, να τα ξεπουλά στα θλιβερά παζάρια του. Οφείλει να σωπάσει και να υποκλιθεί εμπρός τους με σεβασμό… πριν συντριβεί ολοκληρωτικά!
«Αυτόν τον κόσμο τον καλό, σ’ εμάς τον παραδώσανε κι άλλοι τον καρτεράνε. Σκέψου φίλε μου την ώρα που θα φεύγεις», τραγούδησε χρόνια πριν ο Νίκος Ξυλούρης.
Αλήθεια. Τα παιδιά μας περιμένουν από μας καθαρό νερό, οξυγόνο, θάλασσες με ψάρια και πολύχρωμα πουλιά στον ουρανό τους.
Τα παιδιά μας που με τα χεράκια τους σκάβουν τη γη για να φυτέψουν ένα αδύναμο κλαράκι στα καμένα, το «περιφράσσουν» με την ελπίδα να ξαποστάσουν κάποτε στη σκιά του, αν δεν ξαναγίνει παρανάλωμα του πυρός για ένα οικόπεδο.
Η Διεθνής Διάσκεψη για το Κλίμα που έλαβε χώρα προ ημερών στην Κοπεγχάγη έβαλε προ των ευθυνών τους τόσο τους ισχυρούς όσο και τους μικρούς αυτού του κόσμου. Μάταια, όμως… Η αδιαφορία και τα παγκόσμια οικονομικά συμφέροντα που «γεννούν» το πρόβλημα είναι δυνάμεις κραταιές.
Όσο για την Ελλάδα… μέσα στη χρονιά που φεύγει δημιούργησε και υπουργείο Περιβάλλοντος, όμως εξακολουθεί να τρέχει ασθμαίνουσα για να προφτάσει τα πρόστιμα της Ε.Ε. και με δυσκολία ακούει τα κελεύσματα του περιβάλλοντος.
Ο απολογισμός δράσης μας είναι μέχρι ώρας αρνητικός και τα ταμεία μας άδεια. Κι αυτό γιατί βλάπτουμε αντί να αξιοποιούμε τα πλεονεκτήματα του τόπου μας.
Αναλυτικότερα, το πρόβλημα για τη Στερεά Ελλάδα, συνοψίζεται στα ακόλουθα πεδία:
Σπερχειός – Μαλιακός Κόλπος
Η κατάσταση του Μαλιακού Κόλπου στη Φθιώτιδα σήμερα είναι εκρηκτική. Έχει συγκεντρώσει τόση και τέτοια ρύπανση, που με μαθηματική ακρίβεια οδηγείται σε θάνατο.
Εργοστάσια, ελαιοτριβεία, αστικά λύματα, μεγάλες ποσότητες φυτοφαρμάκων, κτηνοτροφικές μονάδες και «πάσης φύσεως» σκουπίδια, συνθέτουν το εκρηκτικό μίγμα της ρύπανσης του κόλπου.
Το πρόβλημα είναι οικολογικό – περιβαλλοντικό αλλά και οικονομικό – κοινωνικό για την ευρύτερη περιοχή της παράκτιας ζώνης της Φθιώτιδας, είναι και θέμα υγείας. Ψαράδες και καταναλωτές από τη μια, αλλά και επαγγελματίες και κάθε είδους τουριστικές επιχειρήσεις είναι σε πλήρη απόγνωση. Ζητούμενο αποτελεί ένας αξιόπιστος και αποτελεσματικός ελεγκτικός μηχανισμός που να μπορεί έγκαιρα να εντοπίσει τις εστίες ρύπανσης και να τις απομονώσει.
Σχόλιο: εδώ κ. Νομάρχη θα καταθέσουμε μήνυση για δυσφήμηση ή αυτός είναι “δικός μας”;
Οίτη
Αποτελεί ένα μοναδικό οικοσύστημα, για την προστασία του οποίου δημιουργήθηκε το 1966 ο Εθνικός Δρυμός Οίτης. Η περιφερειακή ζώνη καλύπτει 42.000 στρ., ενώ ο πυρήνας 30.000 στρ. Όμως από το 2007 μεγάλη ιδιωτική μεταλλευτική εταιρεία άρχισε να σχεδιάζει την επέκταση των δραστηριοτήτων της ακόμα και μέσα σε περιοχές χαρακτηρισμένες ως Ειδική Ζώνη Προστασίας Βιοποικιλότητας (SPA GR 244007)!
Η εταιρεία, που προωθεί τα σχέδιά της εντός και εκτός του Εθνικού Δρυμού, επικαλούμενη παλαιότερες παραχωρήσεις της περιοχής από την πολιτεία, έχει καταθέσει Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για έρευνα – αναζήτηση κοιτασμάτων για τρία χρόνια και για εξόρυξη βωξίτη στην ευρύτερη περιοχή.
Ειδικότερα, τα σχέδια περιλαμβάνουν γεωτρήσεις σε 296 σημεία της Οίτης, σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, αλλά και κοντά σε οικισμούς και αρχαιολογικούς χώρους.
Αρμόδιοι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της περιοχής, κινήσεις πολιτών αλλά και πολιτικά κόμματα και πλήθος περιβαλλοντικών φορέων εξέφρασαν από την πρώτη στιγμή την κατηγορηματική αντίθεσή τους στην εμπορική εκμετάλλευση και την περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής… και ο αγώνας συνεχίζεται.
Γκιώνα
Η Γκιώνα, ένας μεγάλος ορεινός όγκος ύψους 2.510μ με χαρακτήρα καθαρά αλπικό, θεωρείται το σπανιότερο ορεινό φυσικό οικοσύστημα της Στερεάς Ελλάδας. Όμως η -χωρίς περιβαλλοντική μέριμνα- εκμετάλλευση του βωξίτη από μεγάλη ιδιωτική μεταλλευτική εταιρεία αφήνει πίσω της πολλές πληγές:
• επεκτείνεται σε όλο το βουνό ακόμη και σε προστατευόμενες περιοχές Natura,
• βάζει σε κίνδυνο τα δάση και τα προστατευόμενα είδη με το εκτεταμένο οδικό δίκτυο προσπέλασης των εξορύξεων, την ανεξέλεγκτη απόθεση στείρων,
• τραυματίζει την συνέχεια του δάσους και τη λειτουργία της φύσης, δημιουργώντας σεληνιακά τοπία,
• βάζει σε κίνδυνο τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα της λεκάνης απορροής του Μόρνου και του Κηφισού με τις ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις, τις υπόγειες και υπαίθριες εκμεταλλεύσεις χωρίς να έχουν προηγηθεί υδρογεωλογικές μελέτες, επιτείνοντας το υδρολογικό πρόβλημα του Λεκανοπεδίου της Αττικής,
• βάζει σε κίνδυνο το θαλάσσιο οικοσύστημα του Κορινθιακού Κόλπου, εφόσον εκεί καταλήγουν τα απόβλητα της επεξεργασίας βωξίτη, που περιέχουν επικίνδυνα βαρέα μέταλλα, από το εργοστάσιο της αλουμίνας.
Ασωπός
Πολύς λόγος έγινε για τον αργό θάνατο του ιστορικού ποταμού, αλλά πολύ λίγα πραγματοποιήθηκαν για την… ανάνηψή του.
Το εξασθενές χρώμιο, η μόλυνση στον υδροφόρο ορίζοντα, στα επιφανειακά ύδατα του ποταμού, η κακή διαχείριση των αποβλήτων αποτελούν τις κύριες αιτίες για την υποβάθμιση του Ασωπού ποταμού και του περιβάλλοντός του, αλλά και για τις άσχημες επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής.
Για πολλά χρόνια οι κάτοικοι βρίσκονται αντιμέτωποι με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους, λόγω της ανεξέλεγκτης ρύπανσης του ποταμού και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης της περιοχής. Οι έλεγχοι διεξήχθησαν, πιστοποίησαν τα εγκλήματα που γίνονταν εις βάρος του οικοσυστήματος της περιοχής αλλά και της δημόσιας υγείας των κατοίκων που για χρόνια υποστήριζαν ότι συμβαίνουν σοβαρές παραβάσεις.
Τον περασμένο Ιούνιο ο εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Θήβας αποφάσισε να παραπέμψει σε δίκη τους υπεύθυνους 15 βιομηχανιών για πρόκληση σωματικής βλάβης και θανάτου, αφού τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί το ποσοστό σε κρούσματα καρκίνου στην ευρύτερη περιοχή των Οινοφύτων.
Η δίκη, ωστόσο, αναβλήθηκε πολλάκις γεννώντας ερωτηματικά.
Οι δεκαπέντε βιομηχανίες όταν κάποτε καθίσουν στο εδώλιο του κατηγορουμένου, και αν κριθούν ένοχες, αντιμετωπίζουν ποινή κάθειρξης μέχρι και δέκα χρόνια.
Αχελώος
Υπενθυμίζεται ότι η ευρωπαϊκή οδηγία για την διαχείριση υδάτων αποκλείει τη μεταφορά νερού από μια λεκάνη απορροής σε άλλη. Με απλούστερα λόγια… δεν εγκρίνει έργα όπως είναι ο Αχελώος.
Την απάντηση έδωσε ο Επίτροπος για το Περιβάλλον κ. Σταύρος Δήμας, εκτιμώντας ότι το ζήτημα του Αχελώου θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές στα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής. Σημειώνεται ότι οι λεκάνες απορροής του Αχελώου στη Δυτική Ελλάδα και του Πηνειού στη Θεσσαλία είναι χωριστές και κάθε μία χρειάζεται αυτοτελές «Σχέδιο Διαχείρισης».
Τα σχέδια αυτά πρέπει να υποβληθούν στην Επιτροπή έως τις 22 Μαρτίου 2010 και έπειτα από την υποβολή τους η Επιτροπή θα αξιολογήσει προσεκτικά αν τα κράτη μέλη έχουν συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις τους.
Η οδηγία για τα νερά είναι σαφής ως προς την ασυμβατότητα της μεταφοράς νερού από μια λεκάνη απορροής σε άλλη.
Θέτει επίσης μια σειρά οργανωτικών προϋποθέσεων για την καλύτερη διαχείριση των νερών των κρατών μελών, τις οποίες οι προηγούμενες κυβερνήσεις καθυστέρησαν δραματικά να προωθήσουν με αποτέλεσμα σήμερα η χώρα μας να μη διαθέτει ακόμη το διαχειριστικό εργαλείο της οδηγίας πλαίσιο για το νερό που είναι η παρακολούθηση.
Χωρίς τη παρακολούθηση (προσωπικό, εργαστήρια, εξοπλισμός, θεσμικά μέτρα) δεν υπάρχει αξιόπιστη εικόνα της υφιστάμενης κατάστασης, δεν υπάρχουν περιβαλλοντικοί στόχοι αποκατάστασης και συνεπώς καθιστούν τα όποια Σχέδια Διαχείρισης κενά περιεχομένου.
Εμμη Πανούση (Αδέσμευτος Τύπος)